Vermoeidheid / moe zijn
Vermoeidheid is een klacht die veel voorkomt en waar de niet zo snel een vinger op te leggen is. Moeheid heeft namelijk veel oorzaken en het is belangrijk om deze oorzaken in kaart te brengen. Bij labplusarts gaan we verder dan alleen bloedonderzoek. Bloedonderzoek tegen vermoeidheid is namelijk aanvullend onderzoek en daar kunnen we maar een bepaald aantal diagnoses mee op het spoor komen. Belangrijker is om te kijken naar de persoon als geheel. Welke oorzaken van vermoeidheid bestaan er? En welke oorzaken van moe zijn kun je met alleen bloedonderzoek vinden?
Oorzaken van vermoeidheid
De meest voorkomende oorzaken van vermoeidheid zijn hieronder opgesomd.
- Vitaminetekort: Vitamine D, Vitamine B12
- Hormonale en moleculaire afwijkingen: Schildklier afwijkingen (m.n. een te langzame schildklier geeft moeheid), Ijzertekort en hematochromatose, Diabetes mellitus, Hypoglycemie (te laag suiker)
- Omgevingsfactoren en mentale oorzaken: Onregelmatige slaapritme, Slaaptekort, Overactiviteit, Stress/piekergedrag/depressie, Stimulantia (caffeine, alcohol, energydrank), Medicatie bijwerking, Fibromyalgie
- Auto-immuun en ontstekingen: Coeliakie, MS, myastena gravis (spierziekte), lupus, HIV, Lyme, hepatitis, Eppstein-Barr virus, Kanker, IBS
10 tips om vermoeidheid tegen te gaan
Vermoeidheid kent veel oorzaken. Vaak is er geen kant en klare oplossing voor. Deze tips geven een goed aanknopingspunt om je lichaam weer in balans te krijgen.
- Een regelmatig slaapritme. Het verschilt per persoon hoeveel uur slaap we nodig hebben. De een voelt zich na 4 uur fit en de ander na 10 uur nog niet. Dit heeft ook met de slaap cycli te maken. Een algemene stelregel is dat we om de 90 minuten een slaapcyclus doormaken. Als je binnenin deze cyclus wakker wordt, dan ben je nog niet uitgerust, maar nog steeds moe. Als je precies in cycli van 90 minuten wakker wordt, dan voel je je vaker fit. Stel je slaapt in om 11 uur. Theoretisch gezien zou je om 5 uur 's morgens kunnen opstaan en jezelf fit voelen. Hetzelfde geldt voor 7:30 uur. De slaapcycli bijhouden is voor veel mensen niet praktisch. Je kunt immers niet bepalen wanneer je in slaap valt. Daarom is het belangrijk om een goed ritme te hebben. Dus hier komt de tip. Probeer elke nacht om 11 uur in bed te liggen en niks anders te doen. Zet geen alarm! Zo leer je je lichaam een nieuw ritme aan. Blijf dit volhouden.
- Drink 's avonds geen koffie, alcohol of energy drinks. Deze dranken bevatten stoffen die onze actief/non-actief systeem uit balans halen.
- Eet gezond. Bij gezond eten is het de bedoeling dat je variatie hebt. Wissel vruchten af. Vervang vlees door vis. Zo krijg je genoeg vitaminen en mineralen binnen. Een tekort aan vitaminen is vaak de grootste oorzaak van vermoeidheid. Ben je benieuwd naar trends in gezonde voeding? Lees hier onze blog over de geschiedenis van gezonde voeding en dieet.
- Beweeg elke dag een half uur waarbij je inspanning levert. Wandelen is geen sport. Pas wanneer je hijgt, telt dit mee voor je half uur sport.
Pathofysiologie vermoeidheid
Vermoeidheid komt door verschillende factoren, dus elke pathofysiologie is anders. De pathofysiologie kun je onder verdelen naar oorzaak. Vitaminen en mineralen zijn nodig voor transport en bouw van bepaalde cruciale stoffen in het centraal zenuwstelsel. Ze spelen een rol bij de bouw van serotonine en andere hormonen die nodig zijn om ons fit te voelen. IJzertekort is nodig voor het vervoer van zuurstof, wanneer dit niet goed gaat, krijgen de cellen weinig energie. Hetzelfde geldt voor een te lage suiker. Energie is cruciaal voor cellen om zit gezond en fit te voelen. Slaaptekort en omgevingsfactoren tastten het centraal zenuwstelsel aan. Hierdoor verloopt de bouw, signalering en hormoon aansturing niet meer optimaal. Je voelt je dan niet lekker in je vel. Spierziekten zorgen ervoor dat de spier niet optimaal gebruik maakt van de beschikbare energie. Dus het mechanisme van vermoeidheid kun je vinden in met name het centrale zenuwstelsel, maar ook in het transport van bloed, de aanmaak van bouwstoffen voor de energielevering naar cellen toe en last but not least de werking van spieren.
Mentale oorzaken vermoeidheid
Depressie, stress, piekergedrag en burn-out hebben vaak moeheid op de voorgrond staan. Deze oorzaken zijn niet met een bloedonderzoek op te sporen, maar moet men uitvragen tijdens een consult. Hier komt de holistische benadering van de geneeskunde om de hoek kijken.
Bloedonderzoek tegen vermoeidheid
Helpt bloedonderzoek om van je moeheid af te komen? In de meeste gevallen kan het als aanvullend diagnosticum gebruikt worden om een vermoeden van de arts te bevestigen. Veel oorzaken van vermoeidheid kunnen namelijk met een bloedonderzoek gediagnosticeerd worden. Uitzonderingen hierop zijn de omgevingsfactoren en mentale oorzaken.
Met bloedonderzoek naar vitaminen, mineralen, bloedarmoede, schildklierhormoon, diabetes en coeliakie kun je uiteindelijk >50% van de mensen met moeheid succesvol behandelen.
Behandeling vermoeidheid
De behandeling van vermoeidheid kun je bij labplusarts aansluitend aan het bloedonderzoek laten doen. Binnen 24 uur krijg je de uitslag met advies en interpretatie door een huisarts.
Heb je een vitaminetekort? Dan adviseert de huisarts jou de juiste dosering vitamine pillen of drank. Heb je bloedarmoede of schildklierhormoon afwijkingen? Dan is het belangrijk dat je direct behandeld wordt met de juiste medicatie.