Cholesterol is een vetachtige stof die uw lichaam nodig heeft. Maar niet alle cholesterol is hetzelfde. Er zijn verschillende types, en het is belangrijk om het verschil te kennen. Uw lichaam maakt zelf cholesterol aan. Ook krijgt u cholesterol binnen via voeding.
Wat is HDL cholesterol?
HDL staat voor High Density Lipoprotein. Dit wordt vaak het 'goede' cholesterol genoemd. HDL cholesterol helpt bij het opruimen van andere types cholesterol uit uw bloed. Het werkt als een soort schoonmaker in uw lichaam.
Dit goede cholesterol transporteert overtollig cholesterol terug naar uw lever. Daar wordt het afgebroken en weggewerkt. Op deze manier beschermt HDL uw bloedvaten tegen schade.
Uw hdl cholesterol waarde vertelt u hoeveel van dit goede cholesterol u heeft. Een hogere waarde is meestal beter voor uw gezondheid. Artsen meten dit in mmol l (millimol per liter). Deze meting gebeurt via een bloedtest.
Het verschil tussen HDL en LDL
Naast HDL cholesterol bestaat er ook LDL cholesterol. LDL staat voor Low Density Lipoprotein. Dit wordt het 'slechte' cholesterol genoemd. Te veel LDL kan problemen veroorzaken in uw bloedvaten.
LDL deeltjes kunnen zich ophopen in uw aderen. Dit maakt uw aderen smaller en stijver. Het verhoogt het risico voor uw gezondheid aanzienlijk. HDL cholesterol werkt anders. Het helpt juist bij het opruimen van overtollig cholesterol.
Denk aan HDL als de 'goede politie' die de straten schoonhoudt. LDL is meer zoals 'afval' dat zich ophoopt als het niet wordt weggehaald.
De cholesterol hdl cholesterol ratio
Artsen kijken niet alleen naar uw HDL-waarde. Ze bekijken ook de verhouding tussen verschillende types cholesterol. De cholesterol ratio geeft een beter beeld van uw risico voor gezondheid.
Een goede verhouding tussen HDL en total cholesterol is belangrijk. Als uw HDL hoog is en uw LDL laag, dan is dit gunstig voor uw hart. Deze verhouding tussen de waarden zegt meer dan één enkele meting.
Stel u heeft een total cholesterol van 6,0 mmol/l en een HDL van 2,0 mmol/l. Dan is uw ratio 3,0. Dit is een goede uitslag. Hoe lager deze ratio, hoe beter.
Non HDL cholesterol begrijpen
Non hdl cholesterol is alle cholesterol behalve HDL. Dit omvat LDL cholesterol en andere schadelijke types. Uw non hdl cholesterol waarde geeft aan hoeveel 'slecht' cholesterol u heeft.
Het hdl non hdl verschil is cruciaal voor uw gezondheid. Een groot verschil, waarbij HDL hoog is en non-HDL laag, is het beste scenario voor uw hart. Dit betekent dat u veel goede en weinig slechte cholesterol heeft.
Non-HDL wordt berekend door HDL af te trekken van uw totale cholesterol. Deze berekening is simpel maar zeer nuttig voor artsen.
Normale cholesterol levels
Welke cholesterolgehalte in het bloed is normaal? Dit hangt af van verschillende factoren. Voor HDL geldt meestal:
- Mannen: boven 1,0 mmol/l
- Vrouwen: boven 1,3 mmol/l
Voor lipoproteinen hdl geldt: hoe hoger, hoe beter. Sommige mensen hebben van nature hogere waarden dan anderen. Dit kan komen door genen, leeftijd of leefstijl.
Vrouwen hebben vaak van nature hogere HDL waarden dan mannen. Dit is een van de redenen waarom vrouwen minder vaak hart problemen krijgen voor de menopauze.
Risico's van verhoogd cholesterol
Teveel aan cholesterol, vooral LDL, verhoogt uw risico op hart problemen. Heart disease is een van de grootste risico's voor gezondheid wereldwijd. Hoog cholesterol in het bloed kan leiden tot:
- Verstopte aderen
- Hartaanvallen
- Beroertes
- Andere hart en vaatziektes
- Pijn op de borst
- Kortademigheid
Ook lp a speelt een rol bij deze risico's voor gezondheid. Dit is een speciale vorm van cholesterol die extra gevaarlijk kan zijn.
Mensen met diabetes of hoge bloeddruk hebben extra grote kans op problemen. Ook roken maakt de gevaren veel groter.
Cholesterol te verlagen: praktische tips
Wilt u uw cholesterol levels verbeteren? Er zijn verschillende manieren om dit te doen. Kleine veranderingen kunnen al grote effecten hebben.
Voeding aanpassen:
- Eet minder verzadigde vetten
- Kies voor vezelvrijke voeding zoals havermout
- Eet vette vis zoals zalm en makreel
- Kies plantaardige oliën zoals olijfolie
- Eet meer groenten en fruit
- Vermijd transvetten in koekjes en chips
- Drink groene thee
Meer bewegen:
- Wandel dagelijks 30 minuten
- Doe krachtoefeningen twee keer per week
- Kies de trap in plaats van de lift
- Sport die u leuk vindt zoals fietsen of zwemmen
- Tuinieren telt ook als beweging
- Dans of doe yoga
Andere factoren:
- Stop met roken - dit verhoogt HDL meteen
- Drink alcohol met mate
- Houd een gezond gewicht aan
- Verminder stress door ontspanning
- Slaap voldoende (7-8 uur per nacht)
- Drink veel water
Wanneer naar de dokter?
Laat uw cholesterol and andere waarden regelmatig controleren. Dit is vooral belangrijk als u:
- Familie heeft met hart problemen
- Diabetes heeft
- Hoge bloeddruk heeft
- Rookt of gerookt heeft
- Ouder wordt (boven de 40 jaar)
- Overgewicht heeft
- Weinig beweegt
Uw arts kan bepalen of u medicijnen nodig heeft. Soms zijn aanpassingen in leefstijl niet genoeg om hoog cholesterol te behandelen. Medicijnen kunnen dan helpen.
Ga elk jaar voor controle als u risico factoren heeft. Zonder risico factoren is elke vijf jaar genoeg.
Extra tips voor betere cholesterol waarden
Stress kan uw cholesterol waarden verslechteren. Probeer daarom te ontspannen. Meditatie, ademhalingsoefeningen of een hobby kunnen helpen.
Ook uw gewicht speelt een rol. Elk kilogram dat u afvalt, kan uw HDL verhogen. Zelfs een klein beetje afvallen helpt al.
Let op verborgen vetten in voeding. Lees etiketten goed. Veel verwerkte voeding bevat veel verzadigde vetten.
Conclusie
Uw HDL cholesterol waarde is een belangrijke maatstaf voor uw gezondheid. Door de verhouding tussen verschillende types cholesterol te begrijpen, kunt u betere keuzes maken. Een gezonde leefstijl helpt bij het behouden van goede cholesterol waarden. Bespreek uw resultaten altijd met uw arts voor persoonlijk advies. Kleine veranderingen in uw dagelijkse routine kunnen grote effecten hebben op uw gezondheid.